بررسی مشکلات و تنگناهای رؤسای دانشگاهها در توسعه واحدهای دانشگاهی و افزایش کیفیت و بهره‌وری پژوهشی در دانشگاههای صنعتی و غیر صنعتی (یک بررسی کیفی)

جهانی ‌شدن و توسعه اقتصادهای دانش‌ محور موجب ایجاد تغییرات اساسی در ساختار و وظائف آموزش‌عالی در سراسر دنیا شده است. ارزش ملتها بیشتر از منابع مادی در دسترس‌شان به افراد، مدیریت و دولتهایشان بستگی دارد. آموزش اثربخش باعث بهبود زیربنای علمی ملتها می‌شود و به همین دلیل، نقشی اساسی در آینده بازی می‌‌کند. تفکر راهبردی سازمانها را برای رویارویی و انطباق موفقیت‌آمیز با شرایط آینده توانمند می‌سازد. برنامه‌های راهبردی رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب را که به سند چشم‌انداز اشاره دارد، تشریح می‌کند و به واسطه شناخت بهتری که از محیط به دست می‌دهد، سازمان را در بهبود عملکرد یاری می‌کند. لذا، ارزیابی محیط رقابتی سازمان و موقعیت راهبردی آن در فرایند برنامه‌ریزی راهبردی اهمیت ویژه‌ای دارد]1[. دانشگاه محلی است که دروندادهای آن شامل سرمایه، ساختمان، تجهیزات، برنامه، امکانات و نیروی انسانی است و فراگرد دانشگاه شامل آموزش، پژوهش و عرضه خدمات، حفظ و انتقال میراث فرهنگی و فناوری است و بروندادهای آن در برگیرنده نیروی انسانی متخصص و خبره در زمینه‌ نوآوری، اختراع، اکتشاف علمی، تولید و گسترش مرزهای دانش است. امّا به دلیل ناکارآمدی نظامهای دانشگاهی برای بارآموزشی دانشگاهها و اعضای هیئت علمی، امکان پژوهش مؤثر فراهم نمی‌‌شود و سنّت دیرین جزوه‌ نویسی بر آموزش حاکم است و به دلیل نبود یک نظام منسجم و به واسطه برخی سیاستهای نادرست، محیط دانشگاه در حال تبدیل شدن به یک محیط آموزشی صرفاً سنتی و بدون بهره‌وری است ]2[. این پژوهش که به شیوه کیفی و با استفاده از مصاحبه‌های عمقی با خبرگان انجام شده است، در پی شناسایی موانع اساسی برنامه‌ریزی مؤثر دانشگاهی و کیفیت و بهره‌وری است.